Spelling oefenen groep 3

door | feb 11, 2020 | taal

In deze blog gaan we dieper in op “spelling oefenen groep 3”. In groep drie van de basisschool in Nederland (leergang 1 in België) wordt een begin gemaakt met het leren schrijven van eenvoudige woorden. Iedereen kent nog wel het bekende rijtje ‘boom, roos en vis’ uit de veelgebruikte lees- en schrijfmethode ‘veilig leren lezen’. Voor veel Nederlanders waren dat de eerste woordjes die je leerde lezen en schrijven. Nog steeds is het een veel gebruikte methode om te beginnen met schrijven van dit soort woordjes. We noemen deze woordjes ook wel MKM-woorden. 

 

Spelling oefenen met MKM-woorden

Een MKM-woord betekent niks anders als een medeklinker-klinker-medeklinker woord. Onder klinkers vallen alle klankletters zoals de letters: a, e, i, u, o. Alle letters die geen klank produceren zijn de medeklinkers (bijvoorbeeld de letters: b, c, d, f, g, enz.). Let erop, dat letters zonder klank je dient uit te spreken alsof je ze in woorden gebruikt en niet zoals je ze opnoemt in het alfabet. Dus niet ‘beee’ maar ‘b’.

Naast de klinkers heeft het Nederlands ook veel dubbelklinkers of dubbelklanken. Dit zijn combinaties van klinkers die samen een nieuwe klank vormen, zoals ‘ei’, ‘eu’, ‘ie’. In onze methode zien wij deze als aparte letters, ze vormen samen een nieuw soort letter. Als je begint met spellen is het handig om ze ook te zien als aparte letters, dan begrijp je veel sneller hoe Nederlandse woorden in elkaar steken en leer je sneller foutloos schrijven. Met onze tabletonderwijsmethode maken we daarom gebruik van specifieke toetsenborden waar deze dubbelklanken ook op voorkomen.

Maar nu even terug naar het onderwerp. MKM-woorden leren schrijven is de start van het leren schrijven (en lezen). De schrijfmethodes en leesboeken op dit niveau gaan vaak niet verder dan MKM en MK-woorden. Het is van belang dat men die eerste goed leert lezen en schrijven, voordat je meer uitdagende woordcombinatie gaat aanleren. Daarom is spelling oefenen groep 3 in het begin niks anders dan alle MKM-woorden goed leren lezen en schrijven.

 

Hoe je spelling groep 3 thuis kan oefenen?

Leren lezen en schrijven begint vreemd genoeg met het leren kijken en luisteren. Kinderen vinden het fijn als hun ouder bijvoorbeeld voorlezen uit een boek. In groep drie is samen lezen van groot belang. Op school gebeurt dit ook, maar individueel leren lezen is toch iets wat je ook thuis moet doen. Ons motto is hier dan ook: “Kinderen gaan pas leren als ze het leuk vinden en regelmatig ook kort oefenen thuis”. Zo ook met leren lezen en schrijven. Het is van belang dat het kind in deze fase het leuk gaat vinden om verhalen te lezen of iets te schrijven.

Het oefenen hoeft niet lang te duren, 15 minuten per dag is al ruim voldoende. Als dit lukt als ouder dan heb je al een grote succesfactor te pakken voor de verdere schoolcarrière van je zoon of dochter. Kinderen die niet willen lezen gaan het namelijk moeilijk krijgen in de hogere klassen.

Mijn positieve ervaring met het Engels onderwijs, hetgeen internationaal gezien wordt als zeer hoogstaand onderwijs, is dat ook kinderen op het niveau van groep drie al taal- en rekenwerkjes meekrijgen om thuis in alle rust te oefenen. Helaas is dit nog niet ingevoerd in het Nederlands onderwijs denken. Dit terwijl regelmatig thuis oefenen in rust, heel veel inspanning scheelt op school waar de klas vaak druk is en persoonlijk afgestemd leren niet altijd goed mogelijk is.

Maar hoe begin je hiermee? Zelf hebben we door logisch na te denken en met onze ervaringen uit de praktijk het volgende stappenplan bedacht:

 

Stap 1: Begin met het meelezen van eenvoudige (MKM) woorden

De eerste ervaring met een nieuw woord kun je het beste ervaren tijdens het meelezen. Iemand leest de zin met het woord voor en je kind leest mee. Het is van belang dat het woord wordt opgemerkt en eventueel wordt aangegeven hoe het woord is opgebouwd. Dit laatste is van belang als nieuwe klanken of medeklinkers worden geïntroduceerd. Eindig altijd met het proberen van het zelfstandig lezen van de zin. Als dit lukt, dan kan men beginnen met leren schrijven. Schrijven van woorden zonder dat je ze kan lezen is niet mogelijk in dit stadium.

 

Stap 2: Leer woorden overschrijven.

Volgende stap is het leren overschrijven. Dit is voornamelijk bedoeld om het leuk te houden. Laat het woord opgeschreven zien in duidelijke letters en geef ook eventuele dubbelklanken aan. Zelf gebruiken we verschillende kleurtjes voor medeklinkers, klinkers en dubbelklanken. Laat men dan het woord enkele malen overschrijven en vervolgens nalezen. Als het niet goed is, geef dan aan waar de fout zit.

Een vaak voorkomende fout is wanneer klinkers van dubbelklanken niet in de juiste volgorde worden opgeschreven. Deze volgorde is een grammaticale afspraak die niet af te leiden is, dit moet je dus gewoon leren tijdens het schrijven. Ook het omwisselen van medeklinkers die op elkaar lijken, komen vaak voor in het begin. (Bijvoorbeeld: de ‘b’ met de ‘d’ of de ‘i’ met de ‘j’ of ‘f’ met de ‘v’ en natuurlijk de ‘s’ met de ‘c’ of ‘z’.)

 

Stap 3: Overschrijven met woorden die flitsen.

Zodra het overschrijven lukt gaan we flitsen. Dit wil zeggen, men luistert naar het woord en leest het woord één keer voor. Vervolgens schrijft men het woord op zonder de mogelijkheid om het nogmaals te lezen, nogmaals luisteren kan echter altijd. Het kortetermijngeheugen wordt hiermee gebruikt en zo leer je het woord kort te onthouden.

Dit is nog niet het niveau dat je het woord gewoon kan opschrijven. Dat komt later in de volgende stappen terug. In deze fase leren kinderen de opbouw van het woord begrijpen. Dit tonen ze dan aan met het foutloos opschrijven van het woord nadat ze het even hebben mogen zien. Hiermee train je het automatisme om het woord vanzelfsprekend op te schrijven met enigszins hulp.

 

Stap 4: Ontbrekende letters in woorden plaatsen.

De volgende stap in spelling oefenen in groep 3 is woorden compleet maken. Men ziet een deel van het woord. Vaak is dit een woord zonder de K in de MKM-woorden en kiest men de juiste klinker of dubbelklank erbij. Dit verschilt met de vorige oefening omdat hier de nadruk ligt op het toepassen van grammaticale regels. Waarom is het ‘aa’ en niet ‘a’?

Spellen is naast het aanleren van een automatisme ook het leren toepassen van regels. In groep 3 ligt hier de nadruk op het gebruik van de korte klank en de lange klank (‘aa’ of ‘a’). Deze stap wordt vaak niet gezien als een moeilijke stap, omdat kinderen die logisch kunnen nadenken vaak hier goed op scoren. De volgende stap is een overgang van denken vanuit regels naar het automatiseren van deze regels. Dat wil zeggen, schrijven zonder te veel nadenken.

 

Stap 5: Woorden maken door letters te combineren.

Door letters aan te reiken die mogelijk in het woord voorkomen en te vragen om het woord te vormen is een goede oefening om helemaal zelfstandig het woord op te schrijven vanuit een automatisme. Echter, er is nog steeds een kader waarbinnen je veilig het antwoord kan formuleren. Zodra je dit kan, dan is de volgende stap naar een dictee-oefening snel gemaakt. Ook speelt in deze combinatie-oefening goed luisteren naar het woord een belangrijke rol.

 

Stap 6: Eerst luisteren en daarna het woord zelfstandig opschrijven (dictee-oefening).

Tenslotte het beroemde en beruchte dictee-oefening. Luister naar het woord en schrijf het woord vervolgens helemaal zelfstandig op. Belangrijk hierbij is het gebruik van zinnen. Spreek een zin uit met het woord erin en laat het woord opschrijven. Zoals: “In het hok zit een kip, schrijf op ‘hok’”. Woorden komen vaker voor in zinnen dan dat ze los voorkomen. Het is daarom van belang om de woorden ook te leren herkennen in een zinsverband. Daarnaast spreek je vaak het woord anders uit als je het woord los uitspreek i.p.v. in een zin.

 

Met dit stappenplan hebben we zelf veel goede ervaring opgedaan met het helpen van kinderen op dit niveau. Ik heb dit stappenplan ook toegepast in onze app “Spelling Nederlands 1” (speciaal voor spelling oefenen groep 3 niveau), waarmee kinderen helemaal zelfstandig specifiek de MKM-woorden kunnen trainen volgens dit plan. Daarnaast hebben we voor groep 6 en hoger ook een app “Spelling Nederlands 2”. Deze app bevat moeilijke woorden, die veel voorkomen in de verschillende eindtoetsen in de bovenbouw van de basisschool. Ook zijn deze woorden gebaseerd op een woordenlijst die middelbare scholen zien als een goede basiskennis om succesvol te starten op het voortgezet onderwijs.

Ga naar onze productpagina Spelling oefenen groep 3

taal
Spelling Nederlands 1

Leren klokkijken groep 4

Leren klokkijken groep 4

Tijdens de lessen “leren klokkijken groep 4” (“klokkijken leergang 2” in België) begin je een ontdekkingsreis in de wereld van rekenen met de tijd. Op school leer je eerst de klok in kleine stapjes lezen. Dan de klok met cijfers en tenslotte leer je rekenen met de...

Lees meer
Rekenen met breuken oefenen

Rekenen met breuken oefenen

Rekenen met breuken oefenen al veel kinderen met onze app Breuken & Figuren op hun iPad  Deze app speciaal gemaakt voor kinderen in groep 4-5 van de basisschool legt het concept uit hoe je breuken kan opstellen, breuken eenvoudig kan optellen en breuken kan...

Lees meer
De tafel van negen uit mijn hoofd leren.

De tafel van negen uit mijn hoofd leren.

de tafel van negen leren is niet moeilijk als je maar de trucjes weet om het juiste antwoord te vinden. Je kan het antwoord van elke keersom met negen vinden door gebruik te maken van je tien vingers of met een eenvoudige rekentruc.

Lees meer

Zin om te beginnen?

Bekijk gerust onze apps op deze site. Elke app heeft haar eigen pagina met meer gedetailleerde informatie inclusief filmpjes. Ga naar het overzicht met alle MagiWise apps en kies je favoriete onderwerp.

Als je nog vragen hebt, stel ze gerust via onze contactpagina.

Bekijk ons aanbodNeem contact op